Артериалдық гипертензия - жүрек-қан тамыр жүйелерінде артериялдық қысымның ( АҚ) жоғарлауымен сипатталатын сырқат.

Жоғары АҚ инсульт, гипертониялық криз, жедел-жүрек жетіспеушілігі, миокард инфарктің, жедел бүйрек жетіспеушілігіне әкелуі мүмкін. Ең қиыны, АҚ-мы жоғары адамдардың 50 %-ға жуығы өздерінің ауыратындығы туралы білмейді. Ал, білгендерінің өзінің көбісі АҚ-ын қалыпқа келтіру үшін ешқандай әрекет жасамайды.

Артериальдық гипертензия кезінде артериальдық қысым 130/90 мм с.б.б.-нан жоғары болады.

ҚАУІПТІ ФАКТОРЛАР

* Аз қимылдау.

* Дененің артық салмағы. Әрбір артық килограмм артериалдық қысымды 2 мм с.б.б.  жоғарлатады.

* Тұзды тамақтарды көп қолдану (тұздалған балық, тұздалған қияр мен қызанақ, тұзды саңырауқұлақ). Тағамдағы тұздың артық мөлшері гипертонияға ұшырау қаупін 7-11 есе жоғарлатады.

* Консервілерді, шұжықтарды, кофені т.б. пайдалану.

* Жүйкелік және физикалық шаршау.

* Жиі болып тұратын күйзелістер. Артериалдық гипертензиясы бар науқас міндетті түрде дәрігерге қаралып, ем қабылдауы керек.

ГИПЕРТОНИЯЛЫҚ КРИЗ

Гипертониялық криз - артериялдық қысымның кенеттен күрт жоғарылауы. Артериалдық қысым толқудың, жүйкелік зорығудың, ұйқысыздықтың және ауа райының күрт өзгерунің нәтижесінде жоғарылайды.

БЕЛГІЛЕРІ

* Кенеттен пайда болған, ауру сезімін басатын дәрілік заттармен басылмайтын, бастың ауруы, бастың айналуы, жүрек айнуы, құсу. Ауру сезімі адам төзгісіз, солқылдаған сипатта, көбінесе қарақұс аймағында болады.

* Баста шу пайда болып, көз қарауытады.

ЕМІ

* Науқастың басына биік жасты қойып, төсекке жатқызу.

* Науқастың физикалық та, психикалық та тыныштықта болуын қамтамсыз ету.

* Сонымен қатар науқасқа таза ауамен тыныс алатындай жағдай жасау.

* Аяқ-қолдың ыстық ванналары.

* Дәрілік заттарды артериялық қысымды қадағалай отырып, қабылдату қажет.

* Бірден жедел жәрдемді шақыруды да ұмытпаған дұрыс.

С. Каримова