Күн көзiнiң пайдасы
Туберкулездiң жұқпалы созылмалы ауру екенiн бiлмейтiн адам бұл күнде кемде-кем. Оның микробтары жай көзге көрiнбейдi, микроскоп арқылы ғана байқауға болатын өте майда тiршiлiк иелерi. Сырқат қоздырғышының “жаны” сiрi. Қараңғы, ылғалды, лас бөлмеде бацилла айлап улы қасиетiн сақтай алады. Керiсiнше, күннiң көзiнде бiрнеше сағаттан соң, қайнаған суда немесе дезинфекциялық құралдар қолданғанда бiрден қырылып қалады. Сондықтан ауру адамның төсек-орынын, заттарын күнге шығарып үш сағаттай жайып қойған пайдалы. Сырқаттың киiм-кешегiн жуған кезде оны қайнатқан жөн. Туберкулез таяқшасы, әсiресе, өкпе туберкулезiнiң жұқпалы (ашық) түрiмен ауырған адамның қақырығында көп болады.
Сәл күйзелсең, қайта күшiне мiнедi
Бацилла бөлмейтiн науқас кiсiден ауру жұқпайды. Алайда, туберкулездiң жабық түрiмен ауыратын науқас әрдайым фтизиатр дәрiгердiң бақылауында болуы керек. Өйткенi, ол сәл ауырып, көңiл күйi нашарласа, тәннiң инфекцияға қарсыласуы әлсiреп, туберкулездiң бел алуы мүмкiн. Қақырығында бацилла пайда болған науқас дереу ауру тартушыға айналады.
Жұқтырмаудың жолын бiл
Туберкулез микробтары адам тәнiне әртүрлi жолдармен өтедi. Өкпе құрт ауруымен ауырған адам жөтелiп, түшкiрiп, қатты сөйлеп, күлген кездерiнде айналасындағы ауаға қақырық тамшыларын шашыратады. Мұндай ауаны жұту қауiптi. Егер бөлменi құрғақ сыпырғышпен сыпырып, шаңды құрғақ шүберекпен сүртсе немесе киiм-бұйымды бөлмеде қағып-сiлкiсе, онда ауаға шашыраған қақырық маңайдағы заттарға, еденге жабысып қалады да, шаңмен қайта ауаға көтерiледi. Сөйтiп, ауру таратады. Сырқат адам жеке басының гигиенасын дұрыс сақтамаса, қалай болса солай түкiрiп, қақырынса, тамағының, темекiсiнiң қалдығын кез-келген жерге тастаса онымен бiрге тұратын жас балалар туберкулездi тез жұқтырады. Мәселен, еңбектеп жүрген сәби қолын былғап, оны аузына апаруы әбден мүмкiн. Егер бала ауру адаммен бiрге жатса, бiр сүлгiмен сүртiнсе, бiр ыдыспен тамақ iшсе, оны науқас кiсi бағып-қақса, бетiнен сүйсе, сөзсiз, сырқатқа шалдығады. Сондай-ақ, ауру малдың сүтiн iшсе де бөбекке дерт жұғады. Сырқат адам әрқашан дәрiгердiң барлық ұсынысын бұлжытпай орындап, емделгенi жөн. Дер кезiнде байқалса, туберкулезден де тез айығып кетуге болады. Бүгiнгi медицинаның өкпе құрт ауруына шалдыққандардың барлығын дерлiк айықтыруға мүмкiндiгi бар.
Гүлсiм БУЕМБАЕВА
|